OPIS: alergia pokarmowa jest to reakcja nadwrażliwości wywołana przez określone rodzaje żywności; niekorzystne skutki przyjęcia pokarmu mogą mieć podłoże immunologiczne, takie jak klasyczna odpowiedź alergiczna.

Uwarunkowania genetyczne: w rodzinach, w których występowała nadwrażliwość pokarmowa, prawdopodobieństwo pojawienia się alergii pokarmowej u kolejnej osoby z rodzeństwa może wynosić aż 50%.

Częstość występowania:

• ocenia się na 1-7% całej populacji,
• u dzieci do 4 roku życia częstość występowania wynosi 8-16%,
• jedynie u 3-4% dzieci powyżej 4 roku życia obserwuje się przetrwałą alergię pokarmową; jest to zatem często stan przejściowy.

Rozpowszechnienie choroby: 1-3%.

Wiek: występuje w każdym wieku, jednak częściej u niemowląt i dzieci.

Płeć: u mężczyzn częściej niż u kobiet (2:1).

OBJAWY: 

• ze strony przewodu pokarmowego:
  • częstsze: nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha, utajone krwawienie, wzdęcia brzucha i nadmierne oddawanie wiatrów;
  • rzadsze: upośledzone wchłanianie pokarmu, stany zapalne jelit z utratą białka, zapalenie błony śluzowej żołądka i jelit, zapalenie błony śluzowej okrężnicy;
• dermatologiczne:
  • częstsze: pokrzywka i (lub) obrzęk naczynioruchowy, atopowe zapalenie skóry, bladość lub zaczerwienienie skóry,
  • rzadsze: wysypki kontaktowe;
• ze strony układu oddechowego:
  • częstsze: alergiczny nieżyt nosa, astma i skurcz oskrzeli, kaszel,
  • rzadsze: nacieki płucne (zespół Heinera), hemosyderoza płucna;
  neurologiczne:
  • rzadsze: hiperkineza, zespół napięcia i zmęczenia, migrenowe bóle głowy, omdlenie;
• inne:
  • anafilaksja układowa, zapalenie naczyń,
  • możliwe są: mimowolne oddawanie moczu, białkomocz i artropatia,
  • zmiana zachowania, drażliwość, brak zainteresowania otoczeniem,
  • opóźnienie wzrostu,
  • surowicze zapalenie ucha środkowego.

PRZYCZYNY:  każdy rodzaj żywności lub przyjętych substancji może wywołać reakcje alergiczne; najczęstsze rodzaje pokarmów to: mleko krowie, białko, jaja, pszenica, soja, orzeszki ziemne, ryby, nasiona sezamu i słonecznika, czekolada.

LEKI Z WYBORU: leczenie objawowe, tj. przeciwhistaminowe.

ZAPOBIEGANIE: unikanie uczulających pokarmów.

POWIKŁANIA: 

• anafilaksja,
• obrzęk naczynioruchowy,
• astma oskrzelowa,
• zapalenie jelita cienkiego i okrężnicy,
• zmiany wypryskowe.

PRZEBIEG CHOROBY I ROKOWANIE: 

• u większości dzieci nadwrażliwość na pokarmy ustępuje do 2-4 roku życia; niekiedy możliwe jest ponowne ostrożne wprowadzenie do diety uczulającego rodzaju żywności (szczególnie wskazane, gdy pokarm trudno jest wykluczyć z diety),
• nadwrażliwość pokarmowa u osób dorosłych (szczególnie na mleko, ryby, owoce morza i orzechy) ma skłonność do utrzymywania się przez wiele lat.